တၢ်မၤနၢၤအကိ (Goal)
လါဖ့းဘြူၤအါရံၤ ၅ သီ, ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ် ခရ့းစ်ၡဲၣ် အါစူး (Christian Atsu) ထူနုာ်ဖျၢၣ်ထူတၢ်မၤနၢၤအကိလၢ အၦၤလိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူဖိတဖၣ်အဂီၢ် ဖဲကီၢ်ထၢကံၣ် (Turkey) တၢ်လိၥ်ကွဲဖျၢၣ်ထူအကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ၦၤထူဖျၢၣ်ထူအမံၤဟူသၣ်ဖျါလၢ ထံကီၢ်အါဘ့ၣ် တဂၤအံၤႇ လၢဖိသၣ်ဆံးလံၤလံၤန့ၣ် မၤလိသ့အသး ဃ့ၢ်လိာ်ကွဲဖျၢၣ်ထူ ထဲလၢအခီၣ်လဲကဲ ဖဲအထံကီၢ် ‘ကၢ်နၣ်’ (Ghana) ဒၣ်ဝဲအပူၤန့ၣ်လီၤ. ခရ့းစ်ၡဲၣ် မ့ၢ်ၦၤလၢအနၥ် ကစၢ်ခရံၥ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ် “လၢယတၢ်အိၣ်မူအပူၤ ကယဲၢ်တၢ်မၤအသးတဖၣ်အကျါ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.” ခရ့းစ်ၡဲၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်စူၢ်တၢ်နၥ် ခီဖျိလၢ တၢ်ကွဲးတီၣ်ထီၣ် လံၥ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်လၢကမျၢၢ်တၢ်ကစီၣ်ကလံၤဒၢအပူၤ, ဒီးလၢ အတၢ်မၤအပူၤ ခီဖျိကျိၣ်စ့အတၢ်မၤစၢၤ လၢဖိၣ်ဃဲကၠိတဖျၢၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
မုၢ်တနံၤဖဲအဝဲထူနုၥ် ဖျၢၣ်ထူတၢ်မၤနၢၤအကိဝံၤ လၢခံတသီန့ၣ်, ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဝးတၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်တထံၣ် လၢအမၤဟးဂီၤ ဝ့ၢ်အဲးတယၤ (Antakya), တဘျီမ့ၢ် ဝ့ၢ်အၣ်တံၤအီၥ် လၢလံၥ်စီဆှံအပူၤန့ၣ်လီၤ. ခရ့းစ်ၡဲၣ် အိၣ်ဆိးလီၢ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤၦီၢ်, ဒီးဘၣ်တၢ်ကိးက့ၤအီၤလၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ.
အပူၤကွံၥ်အနံၣ်ခံကထိန့ၣ်, တၢ်လၢဝ့ၢ်အၣ်တံၤအီၥ် မ့ၢ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢသီ ဟဲလီၤစၢၤတၢ်အလီၢ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိန့ၣ်- မၤတၢ်…
တၢ်ဟံးန့ၢ်မူဒါလၢ တၢ်ကတိၤတဖၣ်အဂီၢ်
ဖဲတၢ်လီၤသးအုးတမံၤမံၤ မၤသးဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ်, ညီနုၢ်ပတနၢ်ဟူ တၢ်ကရၢကရိတဖၣ် အၢၣ်လီၤထွဲက့ၤ အတၢ်ကမၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပှၤကၠိဖိ တဆံနွံနံၣ်ဖိတဂၤန့ၣ် မၤသံလီၤက့ၤအသး တနံၣ်ပူၤကွံာ်ဝံၤ, ကၠိမံၤဟူသၣ်ဖျါတဖျၢၣ် အၢၣ်လီၤအတၢ်ကမၣ်, “အတၢ်လီၤတူၢ်လီၤကာ်နးမး” လၢ ကဒီဒၣ် ကၠိဖိအံၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤမၤလိတၢ်ဖိအံၤ ဘၣ်တၢ်မၤနၢၤမၤဃၣ်အီၤ ဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤ တလီၢ်လီၢ်, ဒီးကၠိခိၣ်နၢ်တဖၣ်, သ့ၣ်ညါထွဲဝဲလၢ ကၠိဖိအံၤ ဘၣ်တၢ်မၤကမၣ်အီၤဒၣ်ကယၢာ်, တၢ်ကဒီဒၣ်အီၤအဂီၢ် မၤတ့ၢ်တၢ်ဆံးစှၤဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤ, ကၠိတဖျၢၣ်အံၤ အၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲလၢ ကမၤဂ့ၤအါထီၣ်ခီၣ်ကါလၢတၢ်ကတြီဆၢ တၢ်မၤပျံၤမၤဖုး, တၢ်မၤနၢၤမၤဃၣ်တၢ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်ကမၤဂ့ၤအါထီၣ် တၢ်ကွၢ်ထွဲကဟုကယာ် ပှၤကၠိဖိတဖၣ် အနီၢ်ညါတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤ အိၣ်ကဲထီၣ်သးလၢ တၢ်မၤနၢၤမၤဃၣ်တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်အဒိအိၣ်ဖျိ အိၣ်ဖျါ ဘၣ်ထွဲဒီးထးခိၣ်အတၢ်ကတိၤအစိကမီၤန့ၣ်လီၤ. လၢလံာ်တၢ်ကတိၤဒိအပူၤန့ၣ်, ပဘၣ်တၢ်သိၣ်လိပှၤလၢ မ်ပသုတဟံးန့ၢ် တၢ်ကတိၤလၢအမၤဘၣ်ဒိဆါပှၤတဖၣ် ညီညီဘှါဘှါတဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကတိၤ ၁၈:၂၁ ပာ်ဖျါဝဲ “တၢ်သံဒီးတၢ်မူ အိၣ်ဝဲလၢ ပှၤပျ့ၤအစိကမီၤလီၤ” န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢပစံးကတိၤတၢ်န့ၣ် စိာ်ကဖီထီၣ်တၢ်သ့, မ့တမ့ၢ် မၤလီၤသဘှံးပှၤဂၤ…
တၢ်တလၢတပှဲၤလၢ အဒုးဘၣ်ဘျုးတၢ်
သရၣ်ဒိၣ် ဘါဘၣ်န့ၣ် အပျိၢ်သကူး, ဒီးဘၣ်ဟးဝဲလၢ နီၢ်ထိးဘိဘၣ်ဆၣ်, ကွၢ်ထွဲဝဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အါနံၣ်အါလါအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အုၣ်သးတမံၤလၢ အတၢ်သန့ၤလီၤသးလၢ ကစၢ်ယွၤ မ့ၢ်အဂံၢ်ဘါ ဂံၢ်ခီၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၉၃ နံၣ်န့ၣ်, သရၣ်ဒိၣ် ဝ့လယၢၣ် ဘါဘၣ် (Reverend William Barber II) ခံဂၤတဂၤန့ၣ်, ဒိးန့ၢ်တၢ်ဆါလၢ ပျိၣ်ဃံစဲဘူးလိာ်သးအဃိ နီၣ်ခိဂံၢ်စၢ်ဘါစၢ်အတၢ်ဆါအိၣ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ, ပှၤစံးဘၣ်အီၤလိၤလိၤပျီပျီလၢ “ဘါဘၣ်ဧၢ, တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိတဖၣ် တမ့ၢ်ကအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပှၤအနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤ တလၢတပှဲၤတဂၤ ကကဲထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်အဃိ, လၢတၢ်ကွၢ်ထွဲ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အတၢ်မၤအလီၢ်န့ၣ် ကြၢးနဆိကမိၣ် ဃုထံၣ်တၢ်မၤအဂၤ တမံၤလံန့ၣ်လီၤ.” ဘၣ်ဆၣ် ဘါဘၣ် န့ၣ် မၤနၢၤကွံာ် တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ အမၤဆါသူၣ်ဆါသးအီၤန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ စူးကါ ဘါဘၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ထဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သရၣ်တဂၤ အသိးဘၣ်. ယွၤစူးကါစ့ၢ်ကီးအီၤ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤကတိၤန့ၢ်တၢ် လၢအိၣ်ဒီးအစိကမီၤ, ဒီးဘၣ်တၢ်ပာ်ဒိၣ်ပးကဲအီၤ လၢပှၤဂံၢ်စၢ်, ဒီးပှၤအဆံးသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ထွဲဒီးပှၤနီၢ်ခိက့ၢ်ဂီၤ တလၢတပှဲၤတဖၣ်အဂီၢ် တၢ်ကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်…
တၢ်မၤဆူၣ်မၤသီထီၣ်က့ၤပဂံၢ်ဘါ
လံာ်ကြီကြၣ် မိၢ်ဖါတစူၣ်န့ၣ် တ့ထီၣ်ဝဲအထၢဖးဒိၣ်တဖျၢၣ် လၢသ့ၣ်တထံးအလိၤ, သ့ၣ်အိၣ်စီၤစုၤ စှၤမံးလာ်လၢယဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. တယံာ်ဘၣ်, ထိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ် အိၣ်ဒီး ထိၣ်လံာ်ကြီကြၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် အံးထွဲကွၢ်ထွဲ အဖိဆံး ဖးထီၣ်သီတဖၣ် ဒ်သိးသိး တုၤထိၣ်ဖးဒိၣ်ခံဘ့ၣ်အကျါ တဘ့ၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဒိလၢသိလ့ၣ်ဒီး သံတစုန့ၣ်လီၤ. အါနံၤအါသီအတီၢ်ပူၤ, ထိၣ်ဖးဒိၣ်လၢ အိၣ်မူတ့ၢ်တဘ့ၣ်န့ၣ် ယူၤထီၣ်ဆူ တၢ်ထီၣ်ထီဒီးယူၤလီၤဆူ တၢ်လီၢ်ဖုၣ် ဖဲထံကျိတဘိ အကပိာ်အကပၤ, လူၤဃုက့ၤ သးသမူတံၤသကိးလၢအလီၤမၢ်တဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံကတၢၢ်, ထိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် က့ၤကဒါက့ၤဆူအထၢ ဒီးဟံးန့ၢ်က့ၤမူဒါ အလၢအပှဲၤ လၢအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲတၢ်မၤအသးတမံၤဂ့ၤတမၠိဂ့ၤန့ၣ်, တၢ်ကဲ မိၢ်ပၢ်ထဲတဂၤဧိၤအဂီၢ် တၢ်ဂ့ၢ်ကီအိၣ်ထီၣ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်ကသးခုသးမုာ်အဂီၢ်န့ၣ် ကျိၣ်စ့ဒီးနီၢ်သးအတၢ်ဆီၣ်သနံး ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး, ဒီးဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်လဲၤခီဖျိ အဒူၣ်အဆၢဖးဒိၣ် ဖးလဲၢ်တဖၣ်သ့ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးမူဒါလၢအကါဒိၣ် ဒ်သိးအံၤတဖၣ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤတဂၤလၢ်လၢ် လၢအဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးရဲၣ်ကျဲၤဝဲ တၢ်အိၣ် အသးလၢ အလီၤဘၣ်ယိၣ်တဖၣ်အဂီၢ် တၢ်မုၢ်လၢ်အိၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲလၢပလီၤဘှံးလီၤတီၤ, ဒီးပသူၣ်ကၢ်သးလီၤဘှါအကတီၢ်, ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဒီးပှၤ န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢယွၤန့ၣ်…
စိၤတစိၤဘၣ်တစိၤ
တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်, ဖံသးပှၢ်, အသးအိၣ် ဃိးဆံတနံၣ်ခံဂၤ လၢကီၢ်စဲၣ် ထဲးကစဲး (Texas), ကီၢ်အမဲရကၤန့ၣ်, မ့ၢ်လၢ အလဲၤတရံး ဟီၣ်ခိၣ်ဖျၢၣ် လၢနံၤသီ ဃိးဆံအတီၢ်ပူၤအဃိဒီး အမံၤဟူသၣ်ဖျါလၢ ကမျၢၢ်တၢ်ကစီၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ခံဆံသၢနံၣ်အတီၢ်ပူၤ, ဒ်အမ့ၢ်တံၤသကိးအဂ့ၤကတၢၢ်ခံဂၤန့ၣ် လဲၤဟးဆှၣ်ထံဆှၣ်ကီၢ် ဒီးလဲၤဟးတုၤဝဲဒၣ် ဆူကီၢ်မိၢ်ပှၢ် နွံဘ့ၣ်လၢာ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်စးထီၣ် အတၢ်လဲၤလၢ အၣ်တၣ်တံးကး (Antarctica), ဂဲၤကလံၣ် ထဲၣ်ကိ (Tango) တၢ်ဂဲၤကလံၣ်လၢ ကီၢ်အၣ်ကၠံၢ်တံနါ, ဖဲကီၢ်အဲၤကူပတူးန့ၣ် ဒိးဝဲကီၤလၤအူး, ဒီးဖဲအလဲၤတုၤ ကလံၤထံး အဟီၣ်စိး (North Pole) အကတီၢ်န့ၣ် ဒိးဝဲမူခိၣ်ဖီလ့ၣ်ကဟၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် လဲၤဟးဆှၣ်ဘၣ် ထံကီၢ် တဆံဃိးဘ့ၣ်အကျါ, ပၣ်ဃုာ်ဒီး စၣ်ဘံၣ်ယၤ(Zambia), အ့ၣ်ဒံၣ်ယၤ(India), နံၣ်ပီ(လ)(Nepal), အ့ၣ်ဒိၣ်နံရှါ(Indonesia), ယပၣ်(Japan) ဒီး အံၣ်တလံၣ်(Italy) တဖၣ်, ဒီးမၤကတၢၢ်အတၢ်လဲၤဖဲ အီစတြ့လယၤ(Australia) န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခံဂၤ စံးဝဲဒၣ်လၢ အတၢ်မုၢ်လၢ်န့ၣ်, ကမ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ စိၤစၢၤသွဲၣ်သီတဖၣ်,…
